جهان دارای کلیشه های فراوانی است و حوزه طراحی گرافیک نیز از این قاعده مستثنی نیست. وجود نگرش های فردی و اجتماعی ناخودآگاه بر نحوه ی عرضه ی محصولات تأثیر می گذارد و منجر به ایجاد کلیشه های طراحی می شوند که حتی در طراحی های افراد آموزش دیده و حرفه ای هم دیده می شود. یکی از از این کلیشه ها طراحی های زنانه و مردانه است که گاهی با آن ها رو به رو می شویم.
رایج ترین مثال از این کلیشه ها استفاده از رنگ صورتی برای دختران و رنگ آبی برای پسران است. حتی وقتی شما به تیزر های تبلیغاتی و تبلیغات تصویری نگاه می کنید، ایده های رایج معمولاً شامل چیز هایی می شوند که برای جنسیت های خاص جذابیت دارد.
بنابراین، اگر خوب به طراحی های تبلیغاتی نگاه کنید متوجه خواهید شد که تبلیغاتی که برای زنان طراحی شده اند بیشتر دارای فونت یا رنگ زنانه و ملایم هستند و بر عکس در طراحی تبلیغات مردانه همه چیز خشن تر و تیره تر می شود.
رایج ترین کلیشه های طراحی گرافیک؛ طراحی جنسیت زده
سوال اصلی این است که چه چیزی یک طرح را زنانه یا مردانه می کند و آیا چیزی به عنوان طراحی بدون جنسیت وجود دارد؟ در ادامه ما در مورد رنگ ها، فونت ها، طرح بندی وب سایت، طراحی محصولات و نماد ها، در حوزه طراحی های جنسیت دار بحث خواهیم کرد.
1. رنگ های جنسیت دار
در طراحی های تبلیغاتی، نمونه های بی شماری وجود دارد که نشان می دهد در دنیای طراحی چقدر از کلیشه های جنسیتی استفاده می شود، به ویژه در مورد رنگ هایی که هنگام طراحی انتخاب می شوند. البته تصوراتی که ما با آن رشد می کنیم در تمام طول زندگی با ما همراه است و دلیل اصلی محبوبیت فوق العاده کلیشه های رنگی در طراحی هم همین تصورات کلیشه ای است که همیشه همراه ماست.
مثلاً به رنگ بندی های زیر توجه کنید، احتمالاً بلافاصله متوجه خواهید شد که رنگ های مردانه عمدتاً تیره تر هستند، در حالی که رنگ های زنانه روشن تر و زنده تر هستند.
بر اساس مطالعه ای بیولوژی که در 21 آگوست سال 2007 منتشر شد، هم مردان و هم زنان رنگ آبی را دوست دارند. با این حال، زنان معمولاً سایه هایی از رنگ آبی را که قرمز در آن هاست ترجیح می دهند و مردان بیشتر رنگ آبی را با سایه های سبز ترجیح می دهند.
COMEON
به عنوان مثال برند “COMEON” یک برند آرایشی و بهداشتی است که هم برای خانم ها و هم برای آقایان محصولات مختلف تولید می کند. به تصویر پایین نگاه کنید ما عکس محصولات مختلف زنانه و مردانه را برای شما قرار داده ایم تا رنگ انتخاب شده در طراحی این محصولات را ببینید.
با کمی دقت متوجه خواهید شد که در هر دو محصول از رنگ آبی استفاده شده است، اما محصول “Deo LADY”، که مخصوص زنان است، رنگ آبی روشن تری دارد و رنگ صورتی در طراحی آن غالب است. همچنین در محصولی که برای استفاده مردان طراحی شده است، از رنگ آبی تیره تر و ته رنگ بنفش و مشکی استفاده شده است.
در عین حال، در محصول زنانه از رنگ صورتی در کنار آبی استفاده شده است، که نشان می دهد طراحی آن جدید تر و بهتر است، همچنین در طراحی محصول مردانه نیز، از کمی رنگ نارنجی استفاده شده است.
Dove
ما می توانیم کلیشه های رنگ در تبلیغات را، در تبلیغات ایجاد شده توسط شرکت Dove ببینیم. این شرکت یک برند بهداشتی و مراقبت شخصی است و محصولات خود را به اشکال مردانه و زنانه ارائه می دهد. شرکت داو برای طراحی و تبلیغ محصولات زنانه و مردانه خود سبک طراحی متفاوتی دارد، که می توانید این تفاوت ها را در تصویر زیر به راحتی ببینید.
در سمت راست، ما یک آگهی تبلیغاتی برای زنان داریم که دارای زمینه سفید و تمیز است، حتی رنگ بسته بندی محصول داخل آن نیز سفید با رنگ های پاستلی است. در سمت چپ، ما آگهی ای را داریم که دارای پس زمینه خاکستری تیره است و محصولات داخل آن نیز دارای رنگ بندی متناسب با سلیقه مردانه هستند.
2. رنگ های بدون جنسیت
اگر چه کلیشه های رنگی معمولاً در طراحی تبلیغات و محصولات استفاده می شوند، اما در حال حاظر اکثر شرکت ها به سمت استفاده از رویکرد های بدون جنسیت حرکت می کنند. رنگ بندی بدون جنسیت شامل رنگ هایی مانند قهوه ای روشن، سیاه، خاکستری روشن، سفید و آبی است.
The Ordinary یک برند مراقبت از پوست است که در اجرای طراحی های بدون جنسیت بسیار خوب کار کرده است. این شرکت در طراحی مینیمالیستی محصولاتش رنگ های خنثی مانند سفید، خاکستری روشن، رگه های آبی و قهوه ای را ترکیب کرده است. استفاده از این رنگ ها این حس را به شما منتقل می کند که محصولات اوردینری می توانند هم برای مردان و هم برای زنان استفاده شود.
3. فونت های زنانه و فونت های مردانه
وقتی نوبت به انتخاب فونت مورد استفاده در طراحی لوگو و یا هر چیز دیگری می رسد، تشخیص حروف زنانه و مردانه به دلیل تأثیرات سبک آن ها نسبتاً آسان است. فونت های زنانه، بیشتر اوقات درهم، صاف و دارای خطوط نازک هستند. آن ها معمولاً ظریف تر هستند و حالتی شلوغ تر و پیچیده تر از فونت های مردانه دارند. از طرف دیگر، فونت های مردانه دارای خطوط هندسی و مستقیم، لبه های تیز و ظاهری جسورانه هستند.
در تصویر زیر می توانید چند نمونه از فونت های مردانه و زنانه را مشاهده کنید.
4. فونت های بدون جنسیت
بله، فونت های بدون جنسیت هم وجود دارد، حتی اگر تعداد آن ها زیاد نباشد. فونت های بدون جنسیت فونت های کلاسیک محسوب می شوند و می توانند در طراحی برای هر دو جنس مورد استفاده قرار گیرند. Helvetica ،Roboto و Garamond تنها چند نمونه از فونت های بدون جنسیت هستند که می توانید از آن ها استفاده کنید.
احتمالاً رایج ترین و پرکاربرد ترین فونت بدون جنسیت Helvetica است. این فونت در طول سال ها توسط برند های متعددی مانند پاناسونیک، لوفت هانزا، تویوتا و دیگران استفاده شده است. البته در همین فونت هم برای رویکرد های زنانه تر، می توانید از Helvetica UltraLight که خطوط نازکی دارد استفاده کنید، در حالی که Helvetica ExtraBold همانطور که از نامش پیداست برا طرح های مردانه مناسب تر است و خطوط برجسته تری دارد.
5. طرح بندی وب سایت زنانه و طرح بندی وب سایت مردانه
در حالی که بسیاری از افراد و شرکت ها به سمت موضوع بدون جنسیت حرکت کرده اند، هنوز وب سایت هایی وجود دارند که به طور مخصوص برای مردان یا زنان طراحی شده اند و تشخیص آن ها نسبتاً آسان است. مثلاً وب سایت هایی که مخصوص زنان اند اغلب شامل رنگ های صورتی و سایر رنگ های پاستلی مانند آبی روشن، سبز روشن و یاسی اند.
در مثال زیر، متوجه استفاده از رنگ های زنانه و همچنین فونت های زنانه خواهید شد. این وب سایت دارای یک طرح زنانه است و حتی نام آن “Hello Giggles” است که قطعاً شاد تر و ملایم تر از چیزی است که می توان در یک سایت مردانه، پیدا می کنید.
در مورد طراحی های جنسیت زده، طرح وب سایت زیر نیز احتمالاً یکی از این نمونه ها است. این سایت برای مردان طراحی شده است و از طرح قرمز و سیاه تیره و حروف برجسته در لوگو و محتوای سایت استفاده شده است. به عنوان یک وب سایت منحصراً برای مردان، طراحی مردانه سایت در همان نگاه اول بسیار واضح است.
6. طرح بندی بدون جنسیت وب سایت ها
البته وب سایت هایی نیز وجود دارند که کلیشه های طراحی بر طرح آن ها تأثیری نمی گذارد. مثلاً eBay.com مثال خوبی است. این سایت نیاز های همه مردم را صرف نظر از جنسیت برآورده می کند، پس طراح خود eBay هم باید فارق از جنسیت باشد. فونت ها و رنگ های سایت eBay نه بیش از حد زنانه هستند و نه بیش از حد مردانه و در حد متعادلی اند. به همین دلیل می توان گفت eBay در دور زدن کلیشه های جنسیتی، از نظر طراحی وب سایت، کار بزرگی انجام داده است.
7. طراحی و تصویر محصولات زنانه و مردانه
حوزه دیگری که کلیشه های جنسیتی به شدت در آن مورد استفاده قرار می گیرند، حوزه کاری طراحی محصول و در کنار آن عکاسی از محصولات است. مثلاً Go Girl، یک شرکت متعلق به زنان است که نوشیدنی های انرژی زا می فروشد. همانطور که در تصویر زیر مشاهده می کنید، در طراحی محصول بیشتر رنگ صورتی دیده می شود. این برند تلاش خود را برای ارتقای سطح آگاهی از سرطان سینه اختصاص داده است و به همین دلیل بسته بندی محصولات آن صورتی است.
از طرفی هم، محصولاتی هم هستند که تنها مردان را هدف قرار می دهند، معمولاً در طراحی این محصولات طراحی های جنسیت زده را به شکل واضح تری مشاهده کنیم.
البته برخی از محصولات مردانه نیز وجود دارند که طراحی ظریفی دارند. مثلاً یک سری محصولات وجود دارند که عمدتاً توسط زنان مورد استفاده می گیرند اما برخی مردان نیز از آن ها استفاده می کنند. این نوع محصولات به هر حال نیازمند ظرافت خاصی در طراحی هستند.
مثلاً یک نمونه از این محصولات، محصولات شرکت War Paint است، شرکتی که محصولات آرایشی خاص برای مردان تولید می کند. این برند که تنها برای مردان عرضه شده است، با بسته بندی مشکی ساده، ترکیب شده با رگه های سفید، قدرت طراحی جنسیت دار را نشان می دهد. در مقایسه با سایر محصولات آرایشی که در بازار وجود دارد، طراحی محصول به وضوح نشان می دهد که این لوازم آرایشی برای زنان نیست.
این برند با این نوع طراحی راهی برای نمایش محصولات خود پیدا کرد تا برای مخاطبان مرد به راحتی جذاب باشد.
8. طراحی و تصویر محصول بدون جنسیت
برخی محصولات وجود دارند که خواه نا خواه بدون جنسیت اند و همه افراد به طور یکسان از آن ها استفاده می کنند. مثلا یکی از محصولاتی که هم برای آقایان و هم برای بانوان استفاده می شود، محصولات بهداشت دهان و دندان است.
مثلاً شرکت Oral-B در وب سایت خود از رنگ های خنثی مانند سفید، خاکستری، آبی و سیاه برای نمایش مسواک های خود استفاده می کند. این یک مثال عالی از برندی است که در طراحی های خود بین محصولات زنانه و مردانه تفاوتی قائل نمی شود.
9. نماد های زنانه و نماد های مردانه و نماد های بی جنسیت
نماد ها یکی دیگر از عناصر طراحی هستند که می توانند در شرایط مختلف استفاده شوند. یک نماد زنانه دارای خطوط یک دست و خمیده تر، به همراه رنگ های زنانه خواهد بود. در حالی که، یک نماد مردانه به احتمال زیاد با لبه های تیز،مستقیم و خشن به همرا یک پالت رنگی مردانه و تیره تر خواهد بود.
از طرف دیگر، نمادهای خنثی یا بدون جنسیت، نماد هایی هستند که با طرح کلی خودشان نشان داده می شوند. آن ها ساده هستند، رنگ خاصی ندارند و بسته به نیاز شما می توانند گوشه های گرد یا تیز داشته باشند.
نتیجه:
مردان و زنان واکنش های متفاوتی به محرک های خاص، از جمله رنگ، فونت، طراحی محصول و حتی نماد ها نشان می دهند. قبل از تصمیم گیری در مورد اینکه آیا طراحی بدون جنسیت برای کسب و کار شما مناسب است یا خیر، ابتدا باید سعی کنید تا آنجا که می توانید مشتریان و مخاطبان هدف خود را درک کنید. شما باید مشتریان خود را بشناسید تا بفهمید آن ها چه چیزی را ترجیح می دهند. البته فراموش نکنید که نوع محصولات و خدماتی که ارائه می دهید هم در انتخاب نوع طراحی شما نقش بسزایی دارد.
منبع:
creatopy.com